8. Sınıf Söz Sanatları Nedir? Mizahi Bir Bakış
İzmir’de yaşıyorum, yani güneş, deniz, kum… Her şey mükemmel. Ama ya bir de içimdekileri anlatma şeklimi düşünün. Şöyle bir bakıyorum, arkadaşlarım lafa girdiğinde bazen çok ciddi bir şekilde “Söz sanatları nedir?” diye soruyorum ve hemen konuya dalıyorum. Hah, işte o an! Herkesin gözlerinde hafif bir şaşkınlık, bir yudum çay, bir “Bu ne şimdi?” bakışı… Evet, bazen gerçekten fazla düşünerek konuşuyorum, ama 8. sınıf söz sanatları dediğimizde işin ciddiyetine de dönmek gerek!
8. Sınıf Söz Sanatları: Komik ama Derin
Söz sanatları deyince insanın aklına ilk gelen şeyler, şiirlerde, şarkılarda ya da derin felsefi konuşmalarda karşılaşılan gariplikler olabilir. “Ne kadar zor bir şey!” diye düşünebilirsiniz, ama aslında söz sanatları günlük hayatımıza öyle bir gizli sızıyor ki, çoğu zaman fark etmiyoruz bile. Hadi gelin, birlikte keşfedelim.
İlk olarak, hepimizin bildiği ama bazen anlamını kaçırdığımız birkaç örnekle başlamak istiyorum. Bunu yaparken de biraz mizahi yaklaşım tarzım devreye girsin, tabii ki.
Hikâye Başlasın: Arkadaşlarım ve Söz Sanatları
Diyelim ki bir gün, arkadaşım Cengiz ile kahve içiyoruz. Gözlerim hep ona odaklanmışken, o an birden de içine düştüğüm bir iç sesle baş başa kalıyorum.
Ben: “Ya Cengiz, bak, sen bu soruyu hep soruyorsun. ‘Söz sanatları nedir?’ dedin ya, seni anlamaya başladım! Bir insan bir konuda bu kadar tekrarlı sorular sorarsa, ben de hemen şu sanatları kullanmaya başlıyorum: Teşbih, benzetme!”
Cengiz: “Ne alakası var ya? Şimdi ben de mi Pamuk Prenses gibi bir şeyim?”
Ben: “Tam olarak! Senin de gözlerin birer elma kadar parlak, ama o elmalar fazla meyveli. Söz sanatları, senin gibi insanlara benzer! İşte şimdi Teşbih yaptım, seni elma gibi gösterdim.”
Cengiz: “Yok artık ya, her şey bir benzetmeye dönüştü!”
İşte tam da bu! O an her şey çok basit ve doğal görünse de, aslında ben bir teşbih yapıyorum. Yani, bir şeyi başka bir şeye benzetiyorum. 8. sınıf söz sanatları arasında en çok kullandığımız tekniklerden biridir.
Metafor: Hayatın Kendisi Bir Metafordur
Metafor, her zaman hayatımıza girer ama biz bunu fark etmeyiz. Örneğin, Cengiz’e baktığınızda o, yalnızca “arkadaş” değil; “gölgeniz”, “gündüzünüz” gibi bir şey olabilir. Bunu kullanarak metafor yapmış oluruz. Ama bazen arkadaşlarım öyle bir noktaya geliyor ki, esprili bir şekilde bir şeyin anlamını anlatmaya çalışırken, kelimelerin birbirine çok benzemesiyle eğlenceli şeyler ortaya çıkıyor.
Örneğin:
Ben: “İzmir’in sıcaklığı, insanın ruhunu kavurur ya, işte bu bir metafordur!”
Cengiz: “Görmedin mi, orada bir tatlı da var. Hem de ‘Metafor’ tatlısı, ya da neyse… Şimdi seni benden alacaklar, öyle bir kafan var!”
Bazen kafa karıştırıcı olsa da işte böyle her şeyi metaforla açıklayarak rahatlıyoruz, bazen çok komik olabiliyor. Aslında bu, bir nesnenin ya da bir durumun benzetildiği başka bir şeyi anlatırken kullandığımız bir söz sanatı türüdür.
Hüsün ve Taşkınlık: Her Gün Bir Drama
Ya da şöyle bir durum düşünün: Sokakta yürürken hiç tanımadığınız biri, ağlayarak size bir şey anlatmaya başlar. Şimdi bunun nasıl bir hüsün olduğunu bir düşünün. Ciddiyetle “Bana anlattığın dramı yavaşça bir filme çekebiliriz” demekle kalmaz, bazen “Benim gibi birini buraya gömmek zorunda mıydın?” şeklinde bir soruyla, olayın tam ortasında bir taşkınlık yapabiliriz.
Hüsün, bir kelimenin ya da davranışın aşırı dramatize edilmesiyle ilgilidir. Bu da bazen o kadar abartılı olur ki, herkesin gülme krizi geçirir.
Ben: “Evet Cengiz, bütün bu olay, bana o kadar acı verdi ki, bir reklamda ağlayan kadın gibi oldum. Bir reklama başvurabilir miyim?”
Cengiz: “Hadi ya, ne kadar dramatiksin!”
Bazen kelimeleri biraz abartmak, komik ve anlamlı bir hale getirebilir. İşte bu da hüsün ve taşkınlık, 8. sınıf söz sanatları dersinde öğrendiğimiz ama günlük hayatta doğal şekilde kullandığımız sanatlar.
Sonuç: 8. Sınıf Söz Sanatları ve Gündelik Hayat
Bir bakıyorsunuz, en basit güncel konuşmalarda bile 8. sınıf söz sanatları karşınıza çıkıveriyor. Teşbih, metafor, hüsün, taşkınlık… Hepsi hayatımızın bir parçası. Arkadaşlarınızla yaptığınız esprilerden, yolda gördüğünüz bir çiçeğe kadar her şey birer söz sanatına dönüşebiliyor.
Unutmayın, 8. sınıf söz sanatları sadece okulda öğrenilen kuru bilgiler değil; aslında hayatın her alanında kullanılan, eğlenceli ve yaratıcı bir dildir. O yüzden bu söz sanatlarını günlük hayatınıza katın, bazen biraz abartın, biraz dramatik olun, ama en önemlisi her anı anlamlı kılın. Çünkü sözlerin gücü, bazen hiç beklemediğiniz bir anda ortaya çıkabilir.